3 Δεκεμβρίου μνήμη του Αγίου Προφήτου Σοφονίου και προεόρτιος ημέρα της Πανηγύρεως του Ιερού Ναού μας

Προφήτης Σοφονίας

O πριν βοήσας τη Σιών χαίρε σφόδρα,

Xαίρει παραστάς τω Θεώ Σοφονίας.

Φαίδιμος εν τριτάτη Σοφονίας ήτορ αφήκεν.

Έζησε τον 7ο αιώνα π.Χ., επί βασιλέως Ιωσίου. Είναι ο ένατος από τους μικρούς λεγόμενους προφήτες και καταγόταν από τη φυλή του Συμεών ή κατ’ άλλους του Λευΐ. Το όνομά του σημαίνει: ο Θεός κρύπτει, δηλαδή περιφρουρεί, προστατεύει. Το προφητικό του βιβλίο διαιρείται σε τρία μικρά κεφάλαια. Στο πρώτο απειλεί τους Ιουδαίους, που παρεξέκλιναν από τον Κύριο στην ειδωλολατρία. Στο δεύτερο προλέγει την καταστροφή της Γάζας, της Ασκαλώνος, της Αζώτου, της Δαμασκού, της Αιθιοπίας, της Ασσυρίας και άλλων ακόμα χωρών. Στο τρίτο ελέγχει την Ιερουσαλήμ για τη διαφθορά της, αλλά και την ονομάζει επιφανή, σαν κοιτίδα λυτρώσεως του ανθρωπίνου γένους. Τέλος, χαιρετίζει με αγαλλίαση τη μέλλουσα εμφάνιση του Κυρίου στη Σιών. Αλλά ο Θεός μίλησε με το Στόμα του προφήτη και να τι είπε για τους άνομους ανθρώπους: «Εξάρω τους ανόμους από προσώπου της γης, λέγει Κύριος… Και τους εκκλίνοντας από του Κυρίου και τους μη ζητούντας τον Κύριον και τους μη αντεχομένους του Κυρίου», Σοφονίας, Α’ 3, 6. Θα ξεριζώσω λέει ο Κύριος τους ανόμους από το πρόσωπο της γης. Και θα τιμωρήσω αυτούς που παρεκκλίνουν από τις εντολές του Κυρίου, αυτούς που δεν ζητούν με την προσευχή τους τον Κύριο και δεν κρατούν Αυτόν σαν στήριγμα τους. Ο προφήτης Σοφονίας πέθανε ειρηνικά και τάφηκε στον τόπο των πατέρων του.

Ἀπολυτίκιον

Ήχος β’

Του Προφήτου σου Σοφονίου την μνήμην, Κύριε εορτάζοντες, δι’ αυτού σε δυσωπούμεν· Σώσον τας ψυχάς ημών.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον

Ήχος α’. Της ερήμου πολίτης.

Συνιείς φερωνύμως των μελλόντων την πρόγνωσιν, εκφαντορικώς προεκφαίνεις, την αιώνιον λύτρωσιν. Σιών γαρ βασιλέα τον Χριστόν, κηρύττεις Σοφονία εμφανώς· παρ’ αυτού γαρ ελυτρώθημεν της αράς, Προφήτα οι βοώντες σοι· δόξα τω σε δοξάσαντι Θεώ, δόξα τω σε στεφανώσαντι, δόξα τω δωρουμένω διά σου, πάσι συγχώρησιν.

 

 

Ιστορικό Ιερού Ναού

 

 

 

Ὁ Ἱερός Ναός τῆς Ἁγίας Βαρβάρας εἶναι ἀναπόσπαστα συνδεδεμένος μέ τήν ἱστορία τοῦ στρατοπέδου «Παῦλος Μελάς» ἀφοῦ ὡς πρός τήν ἀρχική του χρήση ἀπετέλεσε Ναό πού ἐξυπηρέτησε τίς πνευματικές ἀνάγκες τοῦ ἑλληνικοῦ Στρατοῦ. 

Τό στρατόπεδο 

       Ἡ ἱστορία τοῦ – ἐν συντομία – ἔχει τήν ἀπαρχή του στούς χρόνους τῆς ὀθωμανικῆς κατοχῆς στήν Μακεδονία καί ἰδιαίτερα στήν Θεσσαλονίκη, ἡ στρατηγική θέση τῆς ὁποίας ἐπέβαλε τήν παρουσία ἐκτός πόλεως καί πλησίον αὐτῆς, ἰσχυρήν στρατηγικήν δύναμιν. Ἔτσι, στίς ἀρχές τοῦ 19ου αἰῶνος γάλλοι ἀρχιτέκτονες ἐκπόνησαν τά σχέδια τῶν κτιρίων τά ὁποία μέχρι σήμερα δεσπόζουν μεγαλόπρεπα στόν χῶρο. Σχεδιάστηκαν καί κατασκευάσθηκαν γιά τήν φιλοξενία 7.000 στρατιωτῶν μαζί μέ τά ἀναγκαία προσωτίσματα (σταύλους, ἀποθῆκες πυρομαχικῶν, γραφεῖα κλπ). Στόν ἴδιο χῶρο καί τήν ἴδια περίπου περίοδο ἀνηγέρθη τέμενος τό ὁποῖο τό ὁποῖο σώζεται μέχρι σήμερα, ἀφοῦ ἄλλαξε χρήση μετά τήν ἀπελευθέρωση τῆς Μακεδονίας. Μετά τούς ἀπελευθερωτικούς ἀγῶνες τοῦ 1912-1913 ἐγκαταστάθηκαν στό ἴδιο χῶρο – κατ’ ἀρχήν – στρατεύματα τῆς ΑΝΤ-ΑΝΤ καί ἐν συνέχεια ὁ Ἑλληνικός Στρατός μέχρι τόν β΄ παγκόσμιο πόλεμο, ὅποτε, μέ τήν κατάληψη τῆς Μακεδονίας ἀπό τούς Γερμανούς, περιῆλθε στά χέρια τῶν κατακτητῶν, οἱ ὁποῖοι μέ τήν σειρά τούς τό διατήρησαν ὡς στρατιωτική ἐγκατάσταση καί ταυτοχρόνως ὡς φυλακή πατριωτῶν. Τό τελευταῖο ἐπιβεβαιώνεται ἀπό τό γεγονός τῆς δραπέτευσης τινῶν ἐξ αὐτῶν πού εἶχε ὡς συνέπεια τήν σέ ἀντίποινα ἐκτέλεση τῶν δεκατεσσάρων (14) στήν Ν. Εὐκαρπία. 

       Μετά τό 1944 καί τήν ἀποχώρηση τῶν γερμανικῶν στρατευμάτων κατοχῆς, χωρίς νά καταστραφοῦν τά στρατιωτικά κτίρια, αὐτά περιῆλθαν καί πάλι στόν Ἑλληνικό Στρατό μέχρι τό 2006 ὅποτε ὁ Στρατός περιορίσθηκε στά κτίρια τοῦ βορείου τομέως τοῦ στρατοπέδου μέ τήν προοπτική της παραχωρήσεως τοῦ ὑπολοίπου στρατοπέδου στούς ὅμορους Δήμους Νεαπόλεως, Σταυρουπόλεως καί Πολίχνης οἱ ὁποῖοι μή ἐλθόντες εἰς τήν ἀναγκαίαν πρός τοῦτο συνεννόηση ἄφησαν ἀπροστάτευτα τά κτίρια μέ ἀποτέλεσμα τήν διαρπαγή, τήν καταστροφή καί ἐν τέλει τόν ἐμπρισμό τους. 

Ὁ Ναός

       Περί τό 1958 φάνηκε ἐπιτακτικότερη ἡ ἀνάγκη τῆς δημιουργίας ἑνός Ναοῦ, ἀφοῦ στήν προηγούμενη δεκαετία οἱ θρησκευτικές ἀνάγκες τοῦ Στρατοῦ ἐξυπηρετήθηκαν περιστασιακά ἀπό στρατιωτικούς ἱερεῖς ἐντός τῶν ὑπαρχόντων στρατιώτικων ἐγκαταστάσεων ἤ κατόπιν αἰτήσεων τοῦ Στρατοῦ ἀπό τήν τοπική Μητρόπολη. 

       Ἀτυχῶς, ἐκ τῶν στρατιωτικῶν ἀρχείων δέν ἐστάθη δυνατή ἡ ἀνεύρεση στοιχείων γιά τήν θεμελίωση ἤ τήν ἀνέγερση τοῦ Ι. Ναοῦ. Ἀπό ἀναμνηστικό δελτάριο γνωρίζουμε ὅτι τά ἐγκαίνια τοῦ τελέσθηκαν στίς 29 Νοεμβρίου τοῦ 1959 μέ ἐντολή τοῦ ἐπιχώριου Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης κυροῦ Παντελεήμονος τοῦ Ἅ΄ (Παπαγεωργίου) ὑπό τοῦ Ἐπισκόπου Ταλαντίου κυροῦ Στεφάνου. Ὁ Ναός ὡς πρός τήν κατασκευή τοῦ εἶναι μία τρίκλητη βασιλική διαστάσεων 11μ. x 22 μ. χωρίς πρόναο, ἐνῶ σέ ἀπόσταση 5 περίπου μέτρων ἀπό τήν δεξιά τοῦ πλευρά ἀνηγέρθη καί κωδωνοστάσιο. Ἀργότερα προστέθη πρόχειρο κτίσμα ἀποθήκης. 

       Ὁ Ναός ἀφιερώθηκε στήν Ἁγία Βαρβάρα ὡς προστάτιδα τοῦ πυροβολικοῦ ἀφοῦ τό στρατόπεδο φιλοξενοῦσε μονάδες τοῦ πυροβολικοῦ. Ὡς πρός τήν κατασκευή τοῦ εἶναι ἐξωτερικά λιθόκτιστος καί μέ δίρικτη κεραμοσκεπῆ στό κεντρικό κλίτος καί μέ μονορικτες εἰς τά ἑκατέρωθεν δύο πλάγια κλίτη. Εἰς τό ἰσόγειο τμῆμα τοῦ Ναοῦ ὑπάρχουν 25 εὐμεγέθη παράθυρα ἐνῶ εἰς τό τμῆμα κατωθεν τῆς ὀροφῆς 15 μικρότερα καθώς καί ἕνας στρόγγυλος φεγγίτης. Ἐν συνέχεια ὁ Ναός δέχθηκε ἐξωτερικά ἐπιχρίσματα καί διάφορες συντηρήσεις μᾶλλον ἀνεπιτυχεῖς. 

        Ἐσωτερικά, καί μέχρι τήν παράδοσή του στήν Ἱερά Μητρόπολη Νεαπόλεως καί Σταυρουπόλεως ὁ Ναός ἁγιογραφήθηκε στήν κόγχη τοῦ Ι. Βήματος καί στά πλάγια κλίτη μέχρις ὕψους 3 μέτρων περίπου. 

       Στίς 17-4-06 ὁ Στρατός παρέδωσε τήν χρήση τοῦ Ναοῦ στήν Ι. Μητρόπολη Νεαπόλεως καί Σταυρουπόλεως. Τό πρακτικό παράδοσης καί παραλαβῆς ὑπέγραψαν ἀπό πλευρᾶς τοῦ Στρατοῦ ἐπιτροπή ἀποτελούμενη Ἅ 1) ἀπό τόν Τχή (ΕΜ) Μπουλιώτη Δημήτριο ὡς πρόεδρο 2) Ἀνθλγο Καρακώστα Γεώργιο καί 3) Ἀνθστη (ΕΜ) Στεφανίδη Σωτήριο ὡς μέλη καί Β ἀπό πλευρᾶς Μητροπόλεως ἐπιτροπή ἀπό τούς 1) Ἀρχιμ. Διονύσιο Πατσάνη πρωτοσύγκελλο ὡς πρόεδρο 2) Πρωτοπρ. Νικηφόρο Καλαϊτζίδη 3) Πρωτοπρ. Ἰωάννη Δημητριάδη καί 4) κ. Θεόδωρο Δανδίκα ὡς μέλη. 

       Μέ τήν ὑπογραφή τοῦ σχετικοῦ πρωτοκόλλου ὁ Μητροπολίτης Νεαπόλεως καί Σταυρουπόλεως κ. Βαρνάβας ὑπήγαγε ὑπό τόν διαχειριστικό ἔλεγχο καί τήν πνευματική μέριμνα τοῦ Ναοῦ τῆς Ἄγ. Βαρβάρας εἰς τόν Μητροπολιτικόν Ναόν τοῦ Ἄγ. Γεωργίου Νεαπόλεως ὑπό τήν προεδρία τοῦ πρωτοπρεσβ. Ἐλευθερίου Κουτσαυτάκη. Κατά τήν περίοδο 2006-2010 οἱ διαχειριστικές ἐπιτροπές μερίμνησαν ἅ) γιά τήν τοποθέτηση ἐξωτερικοῦ προσκυνηταριοῦ ἐπί τῆς ὁδοῦ Λαγκαδᾶ, β) μικροφωνικῆς ἐγκαταστάσεως γ) προμήθεια Ἱερῶν Σκευῶν καί δ) τήν δαπεδόστρωση διά μοκετῶν. Τό 2009 μέ προσωπικές του δαπάνες πού ἀνῆλθαν στό ποσό τῶν 15.000 εὐρώ καί μέ προσωπικό κόπο ὁ Πρωτοπρ. Γεώργιος Μηλούσης ἀπεκάλυψε τήν ἐξωτερική τοιχοποιΐα, τήν ἁρμολόγησε καί παρουσίασε τά ὄμορφα δομικά στοιχεῖα τοῦ Ναοῦ. 

       Στίς 3-6-2010 τό Ἐκκλησιαστικό Συμβούλιο τοῦ Ι. Ναοῦ Ἄγ. Γεωργίου Νεαπόλεως μέ τό ὑπ’ ἀριθμ. 7/2010 Πρακτικό του κατέθεσε στήν Ι. Μητρόπολη ἔγγραφο μέ (503) πεντακόσιες τρεῖς ὑπογραφές ἀρχηγῶν οἰκογενειῶν τῆς περιοχῆς Ἀναγεννήσεως Νεαπόλεως μέ τό αἴτημα τῆς δημιουργίας νέας Ἐνορίας περικλιομένης ὑπό τῶν ὁδῶν Π. Τσαλδάρη, Ἀνδρ. Δημητρίου, Λαγκαδᾶ, Δαβάκη, Π. Τσαλδάρη ἀποσπόντας τμῆμα τῆς ἐνορίας τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ. Μέ τήν πράξη αὐτή ἄρχισε ἡ διαδικασία τῆς ἐκδόσεως Φ.Ε.Κ. καί προεδρικοῦ Διατάγματος γιά τήν ἵδρυση τῆς ἐνορίας. Στίς 27-1-2011 ὁ Σέβ. Μητροπολίτης κ. Βαρνάβας διόρισε ὡς ἐφημερίους της νέας ἐνορίας τούς πρωτοπρεσβυτέρους Νικηφόρο Καλαϊτζίδη καί Γεώργιο Μηλούση καί ὡς τελευταία διαχειριστική ἐπιτροπή τούς Πρωτοπρ. Νικηφόρο Καλαϊτζίδη ὡς πρόεδρο καί τούς Εὐθύμιο Τσαβδάρη, Δημήτριο Παντσιο, Ἰωάννη Κουζιώνη καί Γεώργιο Σαρηγγέλη. Κατά τον Σεπτέμβριο του 2012 με το υπ’ αριθμόν 902/2012 διοριστήριο έγγραφο της Ι. Μητροπόλεως τοποθετήθηκε νέος εφημέριος ο οικονόμος π. Αθανάσιος Αγγελίδης, μέχρι τότε εφημέριος του Ι. Ναού Αγίας Ειρήνης Χρυσοβαλάντου Νέας Ευκαρπίας , στον οποίο ανετέθη αργότερον και η ευθύνη του Ενοριακού Φιλοπτώχου Ταμείου και της Ενοριακής Νεανικής Εστίας .  

 Γενομένων διαρυθμίσεων καί διευθετήσεως πραγμάτων εἰς τόν ἀποθηκευτικόν χῶρον τοῦ Ι. Ναοῦ εὐρέθη μαρμάρινη πλάκα ἐγχάρακτη μέ καταγεγραμένα τά ὀνόματα τῶν συντελεσάντων εἰς τήν ἀνέγερσιν τοῦ Ι. Ναοῦ τῆς Ἁγίας Βαρβάρας του -τότε- στρατοπέδου «Παῦλος Μελάς». Χάριν τῆς ἱστορίας μεταφέρεται τό κείμενον αὐτούσιον ἀπό το βιβλίον πρακτικοῦ. 

Ο ΙΕΡΟΣ ΟΥΤΟΣ ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΑΓ. ΒΑΡΒΑΡΑΣ

 ΕΘΕΜΕΛΙΩΘΗ ΤΗΝ 4-12-1958 ΥΠΟ: 

         ΑΝΤ/ΓΟΥ : ΤΑΒΟΥΛΑΡΗ ΣΤΥΛ.   Δ/ΤΟΥ Γ. Σ Σ

      ΤΑΞΙΑΡΧΟΥ : ΜΠΑΡΛΑ ΚΙΜ           Δ. Π Γ. Σ Σ 

ΕΠΙΒΛΕΨΙΣ

       ΣΥΝ/ΡΧΗΣ ΠΥΡ/ΚΟΥ ΛΥΚΑΥΓΕΡΗΣ ΔΗΜ

       ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ 169 Ο Μ ΠΥΡ/ΚΟΥ ΜΑΧΗΣ

       ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΑΡΧΗΣ Π. ΜΕΛΑ

ΕΚΤΕΛΕΣΙΣ 

       ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ ΚΑΙ ΟΠΛΙΤΑΙ ΜΟΝ. ΠΥΡ/ΚΟΥ

       154 Μ Μ Π ΑΝΤ/ΡΧΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΑΚΗΣ Σ

       152      «          «        ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Π

       165 Μ Β Π        «        ΧΟΝΔΡΟΠΟΥΛΟΣ Η

       166      «          «        ΜΟΥΡΙΚΗΣ Θ

       187 Π. ΠΑΡ  ΛΟΧΑΓΟΣ ΜΑΣΤΑΓΚΑΚΗΣ Ι
Η μαρμάρινη αυτή πλάκα ευρίσκεται πλέον αναρτημένη εις το έσω αριστερόν μέρος , δίπλα από την είσοδο του κυρίως ναού  .